Akciğerlerin kendisinde sinir ucu olmadığı için, “akciğer ağrısı” olarak tarif edilen his aslında çoğunlukla göğüs kafesi, plevra (akciğeri saran zar), sırt kasları veya sinirler gibi çevre dokulardan kaynaklanır. Bu ağrı, derin nefes alma, öksürme veya ani hareketlerle artabilir. Kimi zaman ciddi bir sağlık sorununa işaret ederken, bazen de basit bir kas gerginliğinden ibarettir.
Akciğer Ağrısı Neden Olur?
Ağrının nedeni; yeri, süresi, şiddeti ve eşlik eden diğer belirtilerle birlikte değerlendirilmelidir. En sık görülen nedenler şunlardır:
1. Zatürre (Pnömoni)
Bakteriyel veya viral bir enfeksiyon sonucu akciğer dokusunda iltihaplanma gelişebilir. Bu durumda ağrı genellikle derin nefes alırken veya öksürürken belirginleşir.
Örnek: 42 yaşındaki Hasan, yüksek ateş ve öksürükle birlikte göğsünde bıçak saplanır gibi ağrı hisseder. Yapılan akciğer filmi zatürreyi doğrular.
2. Plevrit (Zar İltihabı)
Akciğeri saran zarın iltihaplanması sonucu oluşur. Ağrı genellikle bir taraflıdır, derin nefes alırken keskinleşir.
Örnek: Spor yaparken rüzgarda kalan Ayşe, birkaç gün sonra sağ göğüs altında batan tarzda ağrı hisseder. Plevral sıvı birikimi tespit edilir.
3. Kas-İskelet Kaynaklı Ağrılar
Ağır kaldırma, kötü duruş, travma veya uzun süre öksürme gibi nedenlerle göğüs kasları veya kaburgalar gerilebilir. Bu durumda ağrı, dokunmakla ya da hareketle artar.
Örnek: Yoğun spor yapan Ali, aniden göğsünde ağrı hisseder. Muayenede sadece kas zedelenmesi saptanır.
4. Akciğer Embolisi (Pıhtı Atması)
Bacaklardan gelen bir pıhtının akciğerlere ulaşması sonucu aniden başlayan şiddetli göğüs ağrısı, nefes darlığı ve bazen bayılma yaşanabilir. Hayati risk taşıyan bir durumdur.
5. Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi)
Akciğer zarları arasında hava birikmesi sonucu akciğerin sönmesi ile oluşur. Genellikle ani başlayan, nefes almayı zorlaştıran bir ağrı olur.
Örnek: Genç yaşta, sigara kullanan bir hasta aniden şiddetli göğüs ağrısı ve nefes darlığı yaşar. Filmde akciğerin bir kısmının sönmüş olduğu görülür.
6. Reflü ve Mide Kaynaklı Sorunlar
Asit reflüsü bazen göğüs ağrısı yaparak kalp ya da akciğer kaynaklı sanılabilir. Yemeklerden sonra artan, mideyle bağlantılı bir ağrı olabilir.
Akciğer Ağrısının Eşlik Eden Belirtileri
Ağrıyla birlikte görülen diğer belirtiler, nedenin belirlenmesinde yol göstericidir:
Yüksek ateş → enfeksiyon belirtisi olabilir.
Öksürük ve balgam → zatürre veya bronşit düşündürebilir.
Nefes darlığı → emboli veya plevrit gibi acil durumlar.
Göğüste baskı hissi → kalp ile ilişkili olabilir, karıştırılmamalı.
Çarpıntı, baş dönmesi → emboli veya panik atak şüphesini artırır.
Akciğer Ağrısı Nasıl Geçer?
Tedavi, altta yatan nedene göre planlanır. Ağrının kaynağı bulunmadan sadece ağrı kesiciyle geçiştirilmesi, hayati risk taşıyan bir durumu geciktirebilir. İşte yaygın nedenlere göre tedavi yolları:
1. İlaç Tedavisi
Antibiyotikler: Enfeksiyon varsa.
Ağrı kesiciler: Kas kaynaklı ağrılarda veya plevritte.
Antiinflamatuar ilaçlar: İltihap kaynaklı durumlarda.
Kan sulandırıcılar: Emboli şüphesi varsa.
2. Fiziksel Dinlenme ve Destek
Kas ağrıları için dinlenme, sıcak uygulama ve kas gevşetici kremler fayda sağlar.
Derin nefes egzersizleri, akciğerleri güçlendirmeye yardımcı olabilir.
3. Cerrahi Müdahale
Pnömotoraks ya da büyük emboli gibi durumlarda müdahale gerekebilir.
Göğüs tüpü yerleştirme ya da damar içi pıhtı çözme işlemleri uygulanabilir.
Ne Zaman Acil Yardım Alınmalı?
Aşağıdaki durumlar acil müdahale gerektirir:
Aniden başlayan şiddetli göğüs ağrısı
Nefes darlığı ve morarma
Bayılma veya bilinç kaybı
Göğüs ağrısıyla birlikte bacakta şişlik (embolinin işareti olabilir)
Akciğer Ağrısı Hafife Alınmamalı
Akciğer ağrısı deyip geçmeyin. Nedeni basit bir kas ağrısı da olabilir, ciddi bir akciğer hastalığı da. Belirtiler kalıcıysa veya artıyorsa mutlaka doktora başvurmak gerekir. Özellikle risk grubundaysanız (sigara kullanımı, kalp-damar hastalıkları, geçirdiğiniz enfeksiyonlar), bu belirtileri görmezden gelmek hayatınızı riske atabilir.
