Doğumdan sonraki ilk hafta içinde fırsat buldukça uyu- yun. Boş zamanlarınızı gebelik sırasında yapamadığınız işleri ya- pıp yetiştirme amacıyla yorula- rak geçirmeyin. Ebe, bebeğiniz en az on günlük olana dek eve gelip size yar- dımcı olacaktır. Rahminizi, memelerinizi, varsa dikişleri muayene edecek, bebeğinizi kontrol edecek, size yol gösterecektir. Doğumdan sonra vücudunuza baktığınızda şaşıracaksınız. Kar- nınız küçülmüştür, memele- riniz kocaman, bacaklarınız ise kalın gelebilir. Doğumdan son- raki ilk günde hafif egzersizlere başlayıp bunları yavaş yavaş arttırırsanız vücudunuz doğum öncesi formuna girecektir.

DOĞUMDAN SONRA

Doğumdan sonraki ilk günlerde biraz rahatsızlık, giderek ağrı duyabilirsiniz. Aklınıza takılan her şeyi ebeye sorabilirsiniz.
DOĞUM SONRASI SANCILARI Özellikle emzirirken karnınızda kasıklara vuran ağrılar olabilir. Bunun nedeni, memeden uyarılan refleksle, rahmin eski haline dönmek için yaptığı kasılmalardır. Vücudunuzun normale dönmekte olduğunu gösterir. Bu ağrılar günler sürebilir. Ne yapmalı? Kasılmalar çok şiddetliyse parasetamol gibi hafif bir ağrı kesici alabilirsiniz.
İDRARA ÇIKMA Gebelikte toplanan fazla suyu vücuttan atmak için ilk günlerde sık sık idrara çıkma normaldir.

Ne yapmalı? Başlangıçta idrar yapmada zorluk çekebilirsiniz, ancak doğumdan hemen sonra idrarınızı yapmaya çalışmalısınız.
★ idrarınızın gelmesi için kalkıp dolaşın.
* Ilık suda oturun, idrar steril olduğundan suya bırakabilirsiniz. Daha sonra yıkanın.
1 Dikişleriniz varsa buradaki batma hissini gidermek için idrar yaparken dikişlerin üzerine ılık su dökebilirsiniz.
KANAMA
İki ile altı hafta süresince vajinal kanama olabilir. Bebeğinizi emziriyorsanız kanama daha çabuk sona erer. Başlangıçta kanama açık renkli ve çokçadır. Gittikçe azalarak rengi koyulaşır, ilk âdete değin kanama devam edebilir.

Ne yapmalı? Hijyenik kadın bağı kullanabilirsiniz. Hastalık etkenleri taşıması olasılığı nedeniyle içe yerleştirilen tamponlar önerilmez.
BAĞIRSAKLAR Doğumdan sonra bir iki gün tuvalete çıkma gereksinimi duymayabilirsiniz.
Ne yapmalı? Doğumdan sonra ne denli erken ayağa kalkıp yürürseniz bağırsak hareketleri de o ölçüde çabuk başlar.
* Bol su içip lifli besinler yiyin.
* Tuvalete gitme hissi geldiğinde hiç beklemeyin, ancak tuvalette kendinizi zorlamayın, ıkınmayın.
* Tuvaletinizi yaparken dikişlerinizin açılma olasılığı çok düşüktür. Üzerine temiz bir kadın bağı bastırabilirsiniz.

DİKİŞLER
Dikişler ilk günlerde ağrı yapabilir. Çoğu dikiş bir hafta içinde erir.
Ne yapmalı? Şu önerilere uymanız yararlıdır:
* iyileşmeyi hızlandırmak için doğumdan hemen son ra pelvis kaslarını çalıştırıcı egzersizleri uygulayın.
* Ilık su içinde oturarak dikişleri temiz tutun.Yıka- dıktan sonra iyice kurulanın. Saç kurutucunuzu ılık ayarda kullanabilirsiniz.

DOĞUM SONRASI BUNALIMI
Birçok kadın doğumdan sonraki ilk günlerde kendini kötü duyumsar. Bunun bir nedeni hormon düzeylerinde birdenbire ortaya çıkan değişiklikler, bir başkasıysa doğum olayının verdiği yorgunluktur.
Bu durum genellikle kısa sürede atlatılır, ancak dört hafta geçmesine karşın kendinizi bunalımda hissediyorsanız doktora başvurmalısınız.