Çok önemlidir bu kavram.. Sadece bize has da değildir. Dünyanın tüm toplumlarında vardır… İletişim araçlarındaki gelişmeler nedeniyle artık irice bir köy haline gelmiş dünyamızda artık kamu vicdanı yanında bir de “evrensel vicdan”dan veya “insanlık vicdanı”ndan da bahseder olduk.
Olaylar bir mahkemelerde yargılanıyor bir de vicdanlarda… Bazen mahkemede suçlu olan kamu vicdanında masum oluyor bazen de tersi… İdeal olan mahkeme kararı ile vicdanlarda oluşan kararın aynı olması…
Sıcağı sıcağına seslendirilen, gelip geçici duygulardan bahsetmiyorum.. Bazen aradan yüzyıllar geçer ama kamu vicdanında oluşan hüküm değişmez.
Şehzade Mustafa’yı hatırlarsınız.. Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu… Mahkeme kararıyla öldürüldü… Ama kamu vicdanında masum…
Adnan Menderes… Mahkeme kararıyla idam edildi.. Kanunen suçlu ama kamu vicdanında masum…
Deniz Gezmiş ve arkadaşları.. Evet, gerçekten suç olan eylemler yapmışlardı ama işledikleri suçlar idam edilmelerini gerektirmiyordu.. Aynı eylemleri bugün yapsalardı belki de birkaç yıl yatıp çıkarlardı.. Ama ne oldu ? Mahkeme kararıyla idam edildiler.. Şimdi kim çıkıp da bu adamların kamu vicdanında suçlu olduklarını söyleyebilir.
Bunun gibi birçok örnek sayabiliriz…
Bunun tersi de var tabii… Mahkemede aklanıp da kamu vicdanında suçlu olmak…
Bu durum için de çok örnek var ama ben son günlerdeki bir olayı yazacağım. Sinan Çetin’in oğlu Rüzgar Çetin’i…
Mahkeme serbest bıraktı… Kılıfı ne olursa olsun ortada oluşan kanı ne ? Aynen şöyle :
“Adamda para bol kardeşim.. Polisin eşine, “ölen öldü, çocuk içeride yatsa da geri gelmeyecek yatmasa da.. Yatsa bile zaten içeride krallar gibi yaşayacak.. Sen en iyisi al şu parayı (tabii yüklü bir para) kendine yeni bir hayat kur” dendi, kadın da kabul etti ve şikayetini geri çekti..”
Böyledir demiyorum.. Yazdıklarım bir bilgiye de dayanmıyor.. Dedim ya ortada oluşan kanı..
Ama Allah aşkına söyleyin… Sizin de içinizden böyle geçmedi mi ?
İşte kamu vicdanı da böyle oluşuyor kardeşlerim.. Milyonlarca insan da sizin gibi düşününce ortak bir kanı oluşuyor. Mahkemenin serbest bıraktığı Rüzgar Çetin, kamu vicdanında zindana gömülüyor.
Birçok atasözümüz de aslında kamu vicdanının dile gelmiş hali değil midir ? Mesela, “Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt düz ovada yolunu şaşırır”
Allah kimseyi kamu vicdanında mahkum etmesin… Çünkü kamu vicdanında mahkumiyet bazen idamdan bile beterdir.