Bankart lezyonu, omuz ekleminde sık görülen bir yaralanma türüdür ve genellikle omuzun dislokasyonları (çıkıkları) sonrasında ortaya çıkar. Omuz eklemi, vücutta en hareketli eklem olması nedeniyle oldukça hassastır. Bankart lezyonu, özellikle sporcularda ve fiziksel aktiviteleri yoğun olan bireylerde daha yaygındır. Bu yazıda, Bankart lezyonunun ne olduğunu, nasıl oluştuğunu, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini ele alacağız.

Bankart Lezyonu Nedir?

Bankart lezyonu, omuz ekleminin labrum adı verilen kıkırdak dokusunun hasar görmesidir. Labrum, omuz ekleminde top ve soket gibi çalışan eklemin stabilitesini sağlayan bir yapıdır. Bu kıkırdak doku, eklemin topunun (humerus başı) sığlık kısmını çevreler ve eklemin düzgün çalışmasını sağlamak için çok önemlidir. Bankart lezyonları, özellikle omuzun öne doğru çıkması (anterior dislokasyon) sonucu, labrumun ön kısmının yırtılmasıyla meydana gelir.

Bankart lezyonu adını, bu durumu ilk tanımlayan cerrah Dr. Arthur Bankart‘tan alır. Bu yaralanma, çoğunlukla travmalar sonucu, örneğin kaza veya spor esnasında şiddetli bir omuz çıkığı yaşandığında ortaya çıkar.

Bankart Lezyonu Belirtileri

Bankart lezyonunun belirtileri, kişinin omuzunda ciddi bir yaralanma olduğunu ve labrumun hasar gördüğünü gösteren işaretlerdir. Aşağıdaki belirtiler, Bankart lezyonunun başlıca semptomlarıdır:

1. Omuzda Ağrı: Bankart lezyonunun en belirgin belirtisi omuz bölgesinde sürekli ya da hareketle artan ağrıdır. Ağrı, genellikle omuz ekleminde ya da omuzun ön kısmında hissedilir. Bu ağrı, özellikle omuz ekleminin hareket ettirilmesiyle daha şiddetli hale gelebilir.
2. Omuzda Zayıflık ve Hareket Kısıtlılığı: Bankart lezyonu, omuz eklemindeki hareketleri kısıtlayabilir. Kişi, omuzunu yukarıya kaldırırken veya dışa doğru döndürürken zorluk yaşayabilir. Ayrıca, omuzda güç kaybı hissedilebilir.
3. Omuzda Çıkık Hissi: Omuz dislokasyonları sırasında, kişi eklemde bir çıkık olduğunu hissedebilir. Bankart lezyonunun sonucu olarak, omuz eklemi tekrar tekrar çıkabilir ve bu durum sürekli bir gevşeklik hissine yol açar.
4. Şişlik ve Morarma: İlk yaralanma sırasında, omuzda şişlik veya morarma görülebilir. Bu belirtiler, yaralanmanın şiddetine ve bölgedeki yumuşak dokunun hasarına bağlı olarak değişir.
5. Yüksek Riskli Hareketlerde Zorluk: Özellikle kolun başın üstüne kaldırılması gibi hareketlerde ağrı artabilir ve hareket kısıtlanabilir. Bu tür hareketler, Bankart lezyonunun etkisini belirginleştirir.

Bankart Lezyonu Nasıl Oluşur?

Bankart lezyonunun en yaygın oluşum nedeni, omuz ekleminin anterior dislokasyonudur. Yani, omuz eklemi, normal pozisyonundan çıkıp, ön tarafa doğru kayar. Bu durumda, labrum adı verilen kıkırdak doku kopar ve yırtılır.

Sporcular, özellikle temas sporlarında (futbol, basketbol, güreş, voleybol vb.) bu tür yaralanmalara daha yatkındır. Ayrıca, omuzun aşırı kullanıldığı aktivitelerde de (örneğin, tenis veya yüzme) Bankart lezyonu riski artabilir. Yüksek enerjili travmalar, kazalar veya ani hareketler de bu lezyonu tetikleyebilir.

Bankart Lezyonu Tedavi Yöntemleri

Bankart lezyonunun tedavi edilmemesi, omuzun tekrar dislokasyonuna ve eklemde kalıcı hasara yol açabilir. Tedavi süreci, lezyonun büyüklüğüne ve semptomların şiddetine göre değişiklik gösterir. İşte Bankart lezyonunun tedavi seçenekleri:

1. Fiziksel Terapi: Küçük yaralanmalar için, tedavi genellikle dinlenme, soğuk kompres uygulaması ve fiziksel terapi ile başlar. Fiziksel terapi, omuz kaslarını güçlendirerek eklemin stabilitesini artırmayı amaçlar.
2. Cerrahi Müdahale: Bankart lezyonları, eğer fiziksel terapi ile iyileşmezse, cerrahi müdahale gerektirebilir. Bankart onarımı adı verilen bu cerrahi işlemde, yırtılan labrum tekrar dikilir veya onarılır. Bu işlem genellikle artroskopik yöntemle yapılır, yani vücuda küçük kesiler açılarak eklem içerisine yerleştirilen bir kamera yardımıyla yapılır.
3. Omuz Koruma: Omuzun iyileşme sürecinde, hastaların omuzlarını zorlamamaları ve dinlenmeleri önemlidir. Bu süreçte, özel koruyucu ateller veya bandajlar kullanılabilir.

Örnek Durum: Bir Sporcu Öyküsü

Örneğin, bir basketbol oyuncusunun omuzu, aniden yere düşme sonucu çıkabilir. Bu durumda, oyuncu anında omuzunun şiddetli şekilde ağrıdığını ve hareket ettiremeyeceğini hisseder. Hemen bir hastaneye başvurduklarında yapılan MR çekiminde, Bankart lezyonunun varlığı tespit edilir. Oyuncunun tedavisi, ilk aşamada fiziksel terapi ile başlasa da, daha sonra artroskopik cerrahi işlem gerekebilir.

Bankart lezyonu, omuzda ciddi bir travma sonrası ortaya çıkabilen bir yaralanmadır. Erken dönemde doğru tanı ve tedavi uygulanmazsa, omuzun fonksiyonu kalıcı olarak bozulabilir. Bu nedenle, omuzda ağrı, güçsüzlük ve hareket kısıtlılığı gibi belirtiler görüldüğünde, bir ortopedist veya fiziksel terapist ile görüşmek çok önemlidir. Bankart lezyonu tedavi edilebilir, ancak tedavi süreci, yaralanmanın ciddiyetine göre kişiye özel olarak şekillenir.