Kanser türleri arasında nadir görülen ancak son derece sinsi ilerleyen bir hastalık vardır: Akciğer zarı kanseri, tıptaki adıyla mezotelyoma. Genellikle asbest maruziyeti ile ilişkilendirilen bu hastalık, yıllar boyunca sessiz kalabilir ve belirtiler ortaya çıktığında genellikle ileri evreye ulaşmış olur. Bu nedenle, belirtileri bilmek ve erken fark etmek hayati önem taşır.
Peki, akciğer zarı kanseri nasıl anlaşılır? Hangi belirtiler dikkate alınmalıdır? Gerçek hikayeler ve detaylarla inceleyelim.
Akciğer Zarı Kanseri (Mezotelyoma) Nedir?
Mezotelyoma, akciğerleri çevreleyen zar olan pleuradan kaynaklanan, nadir ama agresif bir kanser türüdür. Bu zar, göğüs boşluğunun iç yüzeyini ve akciğerlerin dış yüzeyini kaplar. Mezotelyoma, pleura dışında karın zarı (periton) ve kalp zarı (perikard) gibi diğer zar yapılarında da gelişebilir. Ancak en yaygın görüleni plevral mezotelyomadır.
Not: Mezotelyoma tanısı konan hastaların %70–80’i, geçmişte asbeste maruz kalmıştır. Asbest lifleri akciğer zarına yerleşerek yıllar içinde kansere yol açabilir.
Akciğer Zarı Kanseri Belirtileri Nelerdir?
1. Nefes Darlığı
En sık görülen ilk belirtilerden biridir. Akciğer zarında sıvı birikimi (plevral efüzyon) sonucu hastalar, özellikle efor sırasında nefes darlığı yaşar.
Örnek: 58 yaşındaki bir inşaat ustası, son aylarda merdiven çıkarken nefes nefese kaldığını fark etti. Durumu yaşa bağladı, ancak sonrasında çekilen akciğer grafisinde zar çevresinde sıvı birikimi saptandı.
2. Göğüs Ağrısı
Keskin ya da sürekli künt bir ağrı şeklinde hissedilebilir. Genellikle bir tarafta, akciğerin bulunduğu bölgede yoğunlaşır.
Ağrı, omuz ya da sırta yayılabilir.
Derin nefes almakla artabilir.
3. Kuru ve Geçmeyen Öksürük
Kalıcı, tahriş edici bir öksürük mezotelyoma belirtileri arasında yer alır. Soğuk algınlığı geçmesine rağmen öksürük aylarca sürebilir.
4. İştahsızlık ve Kilo Kaybı
Açıklanamayan kilo kaybı ve iştah azalması, birçok kanser türünde olduğu gibi mezotelyomada da görülür. Hasta farkında olmadan birkaç ay içinde ciddi kilo kaybedebilir.
Örnek: Emekli bir tersane çalışanı, son 3 ayda 10 kilo kaybettiğini ve iştahının neredeyse tamamen kaybolduğunu söyledi. Yapılan tetkiklerde plevral mezotelyoma tanısı kondu.
5. Yorgunluk ve Halsizlik
Hastalar genellikle enerji düşüklüğünden, sürekli bir bitkinlik hissinden yakınır. Bu halsizlik, dinlenmekle geçmez.
6. Boyun ve Yüzde Şişlik
Nadir ama dikkat çeken bir belirtidir. Akciğer zarında büyüyen tümör, damarlara baskı yaparak vena cava superior sendromuna neden olabilir. Bu durumda boyun damarlarında dolgunluk, yüzde şişlik gözlemlenebilir.
7. Gece Terlemeleri ve Hafif Ateş
İleri evre hastalarda gece terlemeleri ve ara ara yükselen hafif ateş görülebilir. Bu belirtiler genellikle enfeksiyonla karıştırılır.
Erken Tanı Neden Önemlidir?
Mezotelyoma, yavaş gelişen ama hızlı yayılan bir hastalıktır. Erken evrede tanı konduğunda cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavilerle yaşam süresi uzatılabilir. Ancak geç tanı durumlarında hastalık diğer organlara yayılabilir ve tedavi seçenekleri sınırlanır.
İpucu: Eğer geçmişte asbestle temas ettiyseniz (inşaat, tersane, izolasyon işleri gibi), hiçbir belirti olmasa dahi düzenli doktor kontrolünden geçmek önemlidir.
Akciğer Zarı Kanseri Kimlerde Görülür?
Asbestle çalışan veya temas eden kişiler
Tersane, maden, inşaat, çimento sektörü çalışanları
Asbeste dolaylı olarak maruz kalanlar (eşler, çocuklar)
40 yaş üzeri bireyler (belirtiler genellikle 20–40 yıl sonra ortaya çıkar)
Farkındalık Hayat Kurtarır
Akciğer zarı kanseri, sinsi ilerleyen ancak erken belirtileri dikkate alındığında kontrol altına alınabilecek bir hastalıktır. Nefes darlığı, göğüs ağrısı, kilo kaybı gibi belirtileri göz ardı etmeyin. Unutmayın, geç kalmak tedaviyi zorlaştırır. Özellikle geçmişte asbest maruziyetiniz olduysa, küçük belirtileri bile önemseyin.
