Boğazda kitle, boyun veya gırtlak bölgesinde fark edilen şişlik, yumru veya anormal doku büyümesi olarak tanımlanır. Bu kitleler iyi huylu (benign) olabileceği gibi, bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Kitleler genellikle elle hissedilebilir veya yutkunma, konuşma gibi fonksiyonlarda rahatsızlık vererek fark edilir.
Boğazda Kitle Belirtileri Nelerdir?
Boğazda oluşan kitle, büyüklüğüne, bulunduğu yere ve nedenine göre farklı belirtilerle kendini gösterebilir:
1. Elle Hissedilen Şişlik
Boynun ön ya da yan tarafında belirgin bir yumru hissedilebilir.
Yavaş veya hızlı büyüme gösterebilir.
Örnek: 40 yaşındaki Ayla, boynunda fark ettiği bezeyi doktoruna gösterdiğinde lenf bezi büyümesi olduğu ortaya çıkar.
2. Yutma Güçlüğü (Disfaji)
Yemek yerken veya su içerken boğazda takılma hissi oluşabilir.
Özellikle yemek borusu yakınındaki kitlelerde sık görülür.
3. Ses Kısıklığı
Gırtlak bölgesinde gelişen kitleler ses tellerini etkileyerek ses değişikliğine yol açar.
Süreklilik gösteren ses kısıklığı, mutlaka incelenmelidir.
4. Boğazda Ağrı veya Basınç Hissi
Özellikle iltihaplı ya da hızlı büyüyen kitlelerde ağrı olabilir.
Bazı hastalar boğazlarında bir “düğüm” hissi tarif eder.
5. Nefes Darlığı veya Hırıltı
Nefes yolunu daraltan kitleler, nefes almayı zorlaştırabilir.
Özellikle çocuklarda veya yaşlılarda acil durum oluşturabilir.
6. Kilo Kaybı, Gece Terlemesi
Sistemik belirtiler varsa, kitle kötü huylu bir tümör olabilir.
Bu durumlarda hemen uzman görüşü alınmalıdır.
Boğazda Kitle Neden Olur?
Boğazdaki kitleler farklı nedenlerle ortaya çıkabilir:
Lenf bezi büyümeleri: Enfeksiyonlar, bağışıklık hastalıkları veya lenfomalar.
Tiroid nodülleri: Boğaz önünde, yutkunma ile hareket eden şişlikler.
Tükürük bezi tümörleri: Genellikle çene altı ya da kulak önünde görülür.
Kistik yapılar: Doğuştan gelen veya sonradan oluşan kistler.
Tümöral oluşumlar: Gırtlak, yutak veya bademcik bölgesindeki kanserler.
Örnek: Sigara kullanan 55 yaşındaki Mehmet’in ses kısıklığı ve yutma güçlüğü şikayetleri sonrası yapılan biyopside gırtlak kanseri teşhisi konur.
Boğazda Kitle Tanısı Nasıl Konur?
Tanı süreci, kitlenin tipi ve yerine göre değişiklik gösterebilir. Uygulanan başlıca yöntemler şunlardır:
Fizik muayene: Doktor kitlenin büyüklüğünü, kıvamını ve hareketliliğini değerlendirir.
Ultrasonografi ve BT (Bilgisayarlı Tomografi): Kitlenin yapısı, yerleşimi ve çevre dokularla ilişkisi görüntülenir.
MR: Yumuşak doku detayları daha net görüntülenir.
Biyopsi (ince iğne aspirasyonu veya açık biyopsi): Kesin tanı için alınan örnek laboratuvarda incelenir.
Boğazda Kitle Tedavisi
Tedavi yöntemi, kitlenin sebebine ve türüne bağlıdır:
1. İyi Huylu Kitleler
Takip edilerek düzenli kontrol altında tutulabilir.
Büyüyorsa cerrahi olarak alınabilir.
2. Enfeksiyona Bağlı Kitleler
Antibiyotik, antiviral veya antifungal ilaçlarla tedavi edilir.
Enfeksiyon geçince kitle küçülür veya kaybolur.
3. Tiroid Nodülleri
Hormonal testler ve görüntüleme sonrası tedavi planlanır.
Gerektiğinde cerrahi müdahale yapılır.
4. Kanserli Kitleler
Cerrahi, radyoterapi ve/veya kemoterapi uygulanabilir.
Erken teşhis, başarı oranını ciddi şekilde artırır.
Örnek: 35 yaşındaki Zeynep’in çene altındaki ağrısız şişlikten alınan biyopsi sonucu, iyi huylu bir tükürük bezi tümörü olduğu anlaşıldı ve cerrahiyle başarıyla çıkarıldı.
Boğazda Kitle ile Karşılaşanlar İçin Öneriler
Boğazınızda fark ettiğiniz her türlü kitleyi ciddiye alın.
Özellikle uzun süredir geçmeyen veya büyüyen şişlikler için vakit kaybetmeden kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurun.
Sigara ve alkol gibi risk faktörlerinden uzak durun.
Rutin kontrollerinizi ihmal etmeyin.
Boğazda kitle, her zaman ciddi bir hastalık belirtisi olmasa da, özellikle kalıcıysa veya başka belirtilerle birlikteyse mutlaka araştırılmalıdır. Erken tanı, hem yaşam kalitesini artırır hem de tedavi sürecini kolaylaştırır. Vücudunuzun verdiği sinyalleri dikkate alın, ihmal etmeyin.
