Vajinal kanama, kadınların hayatlarının farklı dönemlerinde karşılaştığı oldukça yaygın ancak her zaman sıradan olmayan bir durumdur. Adet dönemi dışında yaşanan vajinal kanamalar özellikle baskı ya da zorlanma sonrası meydana geldiğinde, dikkatle ele alınması gereken bir konudur.
Bu yazıda; baskı veya fiziksel zorlama sonrası vajinadan kan gelmesinin olası nedenlerini, örnek vakalarla birlikte inceleyecek; ne zaman doktora gidilmesi gerektiğini ve tanı-tedavi sürecini detaylandıracağız.
Vajinal Kanama Nedir, Ne Zaman Normaldir?
Vajinal kanama, rahim, rahim ağzı, vajina ya da dış genital bölgeden kaynaklanan her türlü kan akışını ifade eder.
Normal olanı, düzenli aralıklarla gelen adet kanamasıdır. Bunun dışındaki tüm kanamalar, ara kanama, temas (ilişki) sonrası kanama, zorlama sonrası kanama gibi başlıklarla değerlendirilir.
Baskı Sonucu Vajinadan Kan Gelmesi Ne Anlama Gelir?
“Baskı” ifadesiyle genellikle şu durumlar kastedilir:
Aşırı egzersiz ya da ağırlık kaldırma
Kabızlık nedeniyle ıkınma
Cinsel ilişki sırasında ya da sonrasında yaşanan zorlanmalar
Vajinal bölgeye alınan darbe
Jinekolojik muayene ya da vajinal girişim (ultrason probu, spekulum)
Mastürbasyon sırasında aşırı baskı
Bu durumların ardından gelen kanama, genellikle vajina duvarındaki küçük yırtıklar, rahim ağzı hassasiyeti ya da hormon dengesizlikleri nedeniyle oluşur. Ancak bazı durumlarda daha ciddi bir problemin belirtisi olabilir.
Baskı Sonrası Vajinal Kanamanın Olası Nedenleri
1. Vajinal Mikro Yırtıklar (Lazerasyonlar)
Fiziksel zorlama, cinsel ilişki, yabancı cisim kullanımı ya da aşırı kuruluk nedeniyle vajinal duvarda küçük çatlaklar oluşabilir. Bunlar birkaç damla kanamaya neden olabilir.
Örnek: 26 yaşındaki Elif, kuru geçen bir ilişki sonrası iç çamaşırında hafif kan gördü. Muayenede vajinal duvarda yüzeysel çizik tespit edildi.
2. Servikal Erozyon (Rahim Ağzı Yüzeyinin Hassaslaşması)
Rahim ağzı dokusunun dışa doğru yayılması sonucu bu bölge daha hassas hale gelir. Baskı, ilişki ya da muayene sırasında kolayca kanayabilir.
Belirti: Genellikle ilişki sonrası birkaç damla kan, bazen kokusuz akıntı ile birlikte.
3. Servisit (Rahim Ağzı İltihabı)
Rahim ağzındaki enfeksiyonlar, bölgeyi hassas hale getirir. Hafif baskılar bile kanamaya neden olabilir. Genellikle bakteriyel vajinoz, klamidya gibi enfeksiyonlara bağlı gelişir.
Belirti: Akıntı, yanma, ilişki sonrası kanama.
4. Polipler
Rahim ağzında veya rahim içinde oluşan küçük, iyi huylu et benzeri çıkıntılardır. Cinsel ilişki ya da egzersiz gibi hafif baskılarla kanayabilir.
Örnek: 42 yaşındaki Ayşe, spor sonrası lekelenme fark etti. Rahim ağzında polip olduğu tespit edildi ve kolayca çıkarıldı.
5. Hormon Düzensizlikleri
Östrojen seviyesindeki düşüş (özellikle menopoz öncesi veya doğum kontrol hapı kullanımı sırasında) vajinal dokuların incelmesine ve hassaslaşmasına neden olur.
Belirti: Kuruluk, hassasiyet, sık tekrar eden kanamalar.
6. Vajinal Travma veya Darbe
Bisiklet kazası, düşme, sert cisimle temas gibi dış travmalar vajinada kanamaya yol açabilir.
Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?
Aşağıdaki durumlarda vajinal kanama mutlaka uzman doktor tarafından değerlendirilmelidir:
Kanama tekrar ediyorsa
Her cinsel ilişkiden sonra oluyorsa
Kan miktarı fazla ya da adet gibiyse
Kötü kokulu akıntı, ağrı ya da yanma eşlik ediyorsa
Menopoz sonrası vajinal kanama varsa
Hamilelik sırasında yaşanıyorsa
Tanı Süreci Nasıl İşler?
Jinekoloğa başvurduğunuzda uygulanabilecek testler şunlardır:
Fizik Muayene ve Vajinal Muayene
Spekulum ile Rahim Ağzının Görülmesi
Pap Smear Testi (Rahim ağzı kanseri taraması)
Vajinal Ultrasonografi
Gerekirse Biyopsi veya Kolposkopi
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi, altta yatan nedene göre değişir:
Yüzeyel yırtıklar: Kendiliğinden iyileşir; doktor tavsiyesiyle bölgesel krem veya antiseptikler verilebilir.
Enfeksiyonlar: Uygun antibiyotik veya antifungal ilaçlarla tedavi edilir.
Polip veya erozyon: Basit cerrahi işlemlerle alınabilir.
Hormon eksikliği: Östrojen içeren kremler veya ilaçlar verilebilir.
Baskıdan Sonra Vajinal Kanamayı Önlemek İçin İpuçları
Yeterli kayganlaştırıcı kullanın (özellikle ilişkide veya menopoz döneminde)
Sert cisimler veya yabancı materyallerden kaçının
Kabızlık sorununuzu çözmek için su ve lif tüketimini artırın
Vajinal hijyen ürünleri (sabun, sprey vs.) kullanırken dikkatli olun
Rutin jinekolojik kontrolleri ihmal etmeyin
Son Söz: Bedeni Dinlemek, Önlem Almak Demektir
Vajinal kanama her zaman “kötü” bir şey değildir ama vücudun bir mesajı olabilir. Baskı sonrası vajinadan gelen birkaç damla kan bile dikkate alınmalıdır. Erken tanı sayesinde hem sağlık korunur hem de gereksiz korkuların önüne geçilir.
